Jak ewoluował zapis i odczyt dźwięku?
Już elementarna wiedza z zakresu fizyki pozwala nam zrozumieć, że dźwięk jest podłużną falą, która rozchodzi się w linii prostej, można go zapisać, a same dane mogą być dziś zapisywane nie tylko w sposób analogowy, ale również w sposób cyfrowy. Pierwszym, a jednocześnie najbardziej nieskomplikowanym sposobem zapisu był ten, który miał postać sygnału monofonicznego, a więc jednokanałowego. W taki przypadku już jeden przetwornik akustyczny był wystarczający do jego odtwarzania. Oczywiście, sygnał monofoniczny umożliwia zawarcie w nim pełnego pasma częstotliwości, nie można jednak zaprzeczyć temu, że nie jest on wystarczający, gdy konieczne staje się odwzorowanie właściwości przestrzennych interesującego nas nagrania. Jeśli sygnał monofoniczny jest odtwarzany na systemie dwukanałowym, mamy wrażenie w punkcie środkowym pomiędzy głośnikami, że obieramy pojedynczy, zwarty dźwięk.
Okazuje się zatem, że o dużej przewadze można mówić nawet, jeśli system stereo jest najprostszy jakościowo, nawet taki system pozwala bowiem na przekazanie informacji odnoszących się do przestrzeni nagrania. Co ważne, nie mamy tu do czynienia z prostym zjawiskiem polegającym na dobieganiu dźwięku jedynie do głośnika lewego albo prawego, można bowiem mówić o wrażeniu dokładnej lokalizacji przestrzennej pozornego źródła dźwięku. Oczywiście, wiele do powiedzenia ma w tym wypadku sama jakość zarówno zapisu, jak i odtwarzania dźwięku stereo. Jeśli więc mamy do czynienia z systemem stereo charakteryzującym się najwyższą jakością, mamy możliwość usłyszenia czegoś więcej niż tylko dokładnej pozycji samego źródła dźwięku. Można wtedy doświadczyć także jego odległości od słuchacza, wysokości, na jakiej znajduje się dźwięk, a nawet precyzyjnych informacji odnoszących się do otoczenia akustycznego występującego w nagraniu.
Dla melomanów przełomowe okazały się w tym kontekście lata dziewięćdziesiąte dwudziestego wieku, były one bowiem okresem, w którym rosły moce obliczeniowe i pojawiały się coraz szybsze procesy odpowiedzialne za przetwarzanie danych cyfrowych. Słuchacze zyskali zatem dźwięk surround, a więc taki, który został zakodowany w liczbie kanałów większej niż dwa. Co warte podkreślenia, dźwięk surround nie jest wcale aż tak nowy, jak może się nam wydawać, pierwsze próby jego wykorzystywania przeprowadzono już bowiem w naprawdę odległej przeszłości, inaczej bowiem nie da się określić lat czterdziestych ubiegłego wieku. Wtedy prace przerwano, wiązały się bowiem z wysokimi kosztami, a jednocześnie nie wzbudzały tak dużego zainteresowania, jak można było tego oczekiwać. W latach dziewięćdziesiątych przełomu dokonał tak zwany domowy rynek dźwięku i rozrywki, coraz większą popularność zyskiwały bowiem tak zwane systemy kina domowego. Do kodowania danych wielokanałowych dochodzi w postaci cyfrowej i w zdecydowanej większości przypadków przyjmują one postać 5,1 kanałów, choć coraz częściej możemy usłyszeć także o postaci 6,1 oraz 7,1. Przez dziesięć lat właśnie tym systemom udało się zdominować rynek hi-fi, choć rozumowanie zgodnie z którym dźwięk wielokanałowy jest lepszy od stereo jest w dużej mierze pułapką.
